Risico's van beleggen: uitleg & tips

Ook leggen we de verhouding uit tussen risico en volatiliteit en risico en spreiding. Daarnaast zetten we verschillende investeringsproducten op een rij, van investeringen met een hoog risico naar investeringen met een laag risico.

Grofweg kunnen we bij beleggingen een onderscheid maken tussen zes hoofdrisico’s. Allereerst is er het marktrisico. Ook bespreken we het daarmee samenhangende specifieke risico en het renterisico. Kredietrisico’s worden ook wel tegenpartijrisico’s genoemd en hebben te maken met het nakomen van verplichtingen. Bij een liquiditeitsrisico kan het zijn dat je jouw investeringen niet van de hand kunt doen. Daarnaast spelen ook valutarisico’s bij (internationale) beleggingen een belangrijke rol.

Wat is marktrisico?

Marktrisico is het risico dat een investering aan marktwaarde daalt en dat deze daling te wijten is aan algemene tendensen op de markt. Marktrisico wordt ook wel systeemrisico genoemd, omdat dit het gehele (financiële) systeem betroffen is. Een bekend voorbeeld van een marktrisicoscenario is een beurskrach.

Tijdens een beurskrach gaat vrijwel de hele beurs onderuit. Of je nu aandelen in Bedrijf A of Bedrijf B hebt, de prestaties van het bedrijf zullen slechts in beperkte mate invloed hebben op de prestaties van het aandeel tijdens de krach. Systeemrisico’s hebben vergaande gevolgen voor alle investeringen – van aandelen en obligaties tot vastgoed en cryptomunten.

Wat is specifiek risico?

Specifiek risico is beperkt tot een bepaalde sector of een individueel bedrijf. Hier gaat het dus om slechte prestaties van een aandeel, belegging of sector en niet om algemene beursontwikkelingen. Het is in zekere zin de tegenhanger van marktrisico, waarbij je verliezen loopt onafhankelijk van de prestaties van één industrie, bedrijf of belegging.

Wat is renterisico?

Ook het renterisico heeft invloed op de marktwaarde van aandelen, obligaties en andere investeringen. Hierbij kan een verschil gemaakt worden tussen indirecte renterisico’s en directe renterisico’s. 

Indirecte renterisico’s zijn bijvoorbeeld dalingen in de waarde van een bedrijf vanwege de korte- en langetermijnrentes. Hogere rentes leiden tot minder consumptie en hogere rentelasten bij ondernemingen. Hierdoor worden bedrijven minder winstgevend en daalt de waarde van het onderliggende aandeel.

Directe renterisico’s hangen samen met de prijsontwikkeling van obligaties met een vaste looptijd. Bij stijgende rentes daalt doorgaans de waarde van een obligatie. De marktprijs van obligaties met een lage rente wordt lager omdat er nieuwe obligaties met hogere rentes op de markt verschijnen.

Wat is kredietrisico/tegenpartijrisico?

In tegenstelling tot risico’s die de waarde van een investering kunnen drukken, hebben kredietrisico’s of tegenpartijrisico’s te maken met de bereidwilligheid en het vermogen van een andere partij om verplichtingen na te komen.

Zo kan het zijn dat een bedrijf waarin je direct geïnvesteerd hebt renteverplichtingen niet nakomt. Als het bedrijf failliet gaat, ontvang je zelfs je inleg mogelijk niet terug. Bij synthetische ETF’s en andere fondsen kan het zijn dat een tegenpartij de vooraf afgesproken verplichting tot betaling niet nakomt. Je ontvangt niet de afgesproken prijs voor een financieel product.

Wat is liquiditeitsrisico?

Liquiditeitsrisico heeft betrekking op de liquiditeit (verhandelbaarheid) van een investering. Bij gebrekkige liquiditeit kun je bijvoorbeeld een aandeel of fonds niet (snel genoeg) van de hand doen.

Als je al kunt verkopen, ontvang je een te lage prijs voor je investering. Een liquiditeitsprobleem treedt op als bijzonder veel beleggers willen verkopen. De aanbieder van een fonds heeft dan niet genoeg liquiditeit om aan deze vraag te voldoen. Hierdoor ontstaat een bijzonder grote spread (verschil tussen de vraag- en aanbodprijs).

Over het algemeen geldt: hoe kleiner de aanbieder of de reserves die deze aanbieder aanhoudt, hoe hoger het risico. Maar in extreme situaties kunnen liquiditeitsrisico’s bij alle investeringsvormen optreden, omdat er simpelweg niet genoeg kopers zijn en teveel partijen willen verkopen.

Wat is valutarisico?

Ook bij valutarisico’s kunnen we een onderscheid maken tussen directe en indirecte valutarisico’s. 

Indirecte valutarisico’s zijn uitwerkingen die koersschommelingen tussen valuta’s hebben op, bijvoorbeeld, de prestaties van exporterende bedrijven. Een sterke euro ten opzichte van de yen kan negatieve uitwerkingen hebben op een Duits bedrijf dat veel naar Japan exporteert. De marktwaarde van het aandeel daalt (specifiek risico).

Directe valutarisico’s hebben betrekking op de directe waarde van jouw investering. Als je obligaties in dollar aanhoudt en de dollar wordt minder waard ten opzichte van de euro, verlies je geld als je de investering liquide wilt maken in euro. Als je aandelen die je in dollar hebt gekocht, wilt verkopen in euro, bepaalt de koers mede jouw rendement.

In de onderstaande tabel hebben we kort de verschillende risico’s nog eens voor je samengevat.

Een spaardeposito is een rentedragende activa met een vast rendement. Je krijgt dus niet te maken met de meeste risico’s die we in dit artikel beschreven hebben.

Bij Raisin vind je depositorekeningen met rentes tot 3,55% per jaar. Het tegenpartijrisico wordt opgevangen door de Europese depositogarantiestelsels. Mocht een bank omvallen, worden tegoeden tot € 100.000 (of het equivalent in de lokale valuta) gegarandeerd.