Wat is volatiliteit?

HomeInvesteren › Volatiliteit

De verhouding tussen vraag en aanbod van een bepaald beleggingsproduct, bepaalt voor een groot deel de koers. Een koers kan zowel omhoog en omlaag gaan en de volatiliteit een beleggingsproduct geeft aan hoe sterk de koers schommelt of in het verleden schommelde.

In het kort
  • De historische volatiliteit kan je helpen in te schatten hoe hevig een aandeel in koers schommelt

  • Volatiliteit is slechts een aspect van risico en zeker geen synoniem

  • Bepaalde waardepapieren, zoals cryptovaluta, hebben doorgaans een hogere volatiliteit dan bijvoorbeeld aandelen

  • Spaarrekeningen en andere obligaties hebben de laagste volatiliteit. Met een depositorekening van Raisin, kun je jouw beleggingsprofiel balanceren

Als (beginnende) belegger is het belangrijk om te begrijpen wat volatiliteit inhoudt. In dit artikel leggen we uit wat volatiliteit is, hoe het berekend wordt, hoe volatiel verschillende soorten investeringen zijn en wat voor invloed dit heeft op jouw portfolio van investeringen.

Wat is volatiliteit?

De volatiliteit van een beleggingsproduct geeft aan hoe sterk een effect in waarde schommelt. Natuurlijk is dit voor de toekomst nooit te voorspellen. Daarom geeft de historische volatiliteit vaak een belangrijke inschatting, maar niet meer dan dat.

Sommige aandelen zijn stabieler gebleken dan andere aandelen. Effecten in jonge markten met hevige fluctuatie en veel innovatie kunnen sterker volatiel zijn dan effecten van grote ondernemingen met een divers zakelijk portfolio. Met andere woorden, ING kan een minder volatiele optie zijn dan een relatief nieuw beursgenoteerd bedrijf zoals Ayden.

Een hoge volatiliteit is niet per definitie negatief. Een lagere historische volatiliteit kan ook een indicator zijn voor lagere groei in de toekomst. Zeer lage en zeer hoge koersen hebben een even grote uitwerking op de uiteindelijke volatiliteit. Daarover later meer.

“Volatiliteit is verre van synoniem met risico. Risico ontstaat als je niet weet wat je doet” – Warren Buffet

Volatiliteit van beleggingsproducten

Volatiliteit
Soort effecten

Zeer hoog

Cryptovaluta

Hoog

Aandelen

Middelhoog

ETF’s, andere indexfondsen

Zeer laag

Vrij opneembare spaarrekeningen met variabele rente en obligaties

Geen

Depositorekeningen of andere producten met vaste rente

Hoe wordt volatiliteit berekend?

Normaal gesproken wordt de volatiliteit uitgedrukt in een percentage. Dit is de standaarddeviatie van de laatste koers: een variabele, die een inschatting kan geven over hoe de koers zich gaat ontwikkelen.

In een normale verdeling, vallen 68% van de uitkomsten binnen één standaardafwijking van de uitgangswaarde. Van alle uitkomsten, vallen 95% binnen twee standaardafwijkingen. 99,7% van alle uitkomsten vallen binnen drie standaarddeviaties van de uitgangswaarde.

Stel je hebt een beurskoers van € 100 per aandeel, en een jaarlijkse volatiliteit van 15%. Dit betekent, dat de kans dat de koers na één jaar tussen de 85 en 115 valt, 68% is. De kans dat de koers tussen de 70 en 130 valt, is 95%. Met een zekerheid van 99,7% kun je voorspellen, dat het aandeel niet minder dan € 55 of meer dan € 145 waard zal zijn.

Uitgangskoers € 100, vola van 15%
Waarschijnlijkheid dat het aandeel lager staat...
Waarschijnlijkheid dat het aandeel hoger staat...

Koers van € 100

50%

50%

Koers van € 85

16%

84%

Koers van € 70

2,5%

97,5%

Koers van € 55

0,3%

99,7%

Natuurlijk kan een bedrijf bijvoorbeeld failliet gaan. Dan valt de waarde plotseling naar 0. Statistisch gezien, is een dermate grote afwijking van de oorspronkelijke waarde vrijwel onmogelijk. Maar historische volatiliteit voorspelt de toekomst niet perfect. Het geeft enkel een indicatie van hoe sterk koersen in het verleden schommelden.

En dat is heel belangrijk om te benadrukken. De volatiliteit geeft geen enkele garanties. Het is een statistisch model, op basis van gebeurtenissen uit het verleden. Een enorme, ongekende beurskrach kan koersen veel sterker beïnvloeden dan verwacht. Omdat deze gebeurtenis niet in de voorgaande jaren opgetreden is, en dus niet meegenomen is in het model.

Aangenomen volatiliteit per beleggingsproduct (jaarlijks):

Volatiliteit per investering
Volatiliteit

Cryptovaluta

75%

Aandelen

30%

Fondsen/ETF’s

20%

Obligaties/spaargeld

0%

Volatiliteit en risico per investeringsprofiel

Hieronder geven we je een overzicht van verschillende volatiliteitsprofielen. De berekening hieronder is illustratief en versimpeld. Een exacte volatiliteitsberekening met verschillende posities in een portfolio is ingewikkelder en hangt bijvoorbeeld sterk samen met de relaties tussen de posities in een portfolio. 

Bij deze berekeningen gaan we ervan uit dat de posities geen relatie met elkaar hebben. Met andere woorden, de prestaties van een aandeel staan volledig los van de prestaties van een ander aandeel.

Profiel 1: "Zeer gewaagd" - 50% cryptovaluta, 50% aandelen

In dit profiel is de aangenomen volatiliteit 75% + 30% * 0,5 = 52,5%. Het is aannemelijk, dat een belegger meer dan de helft van zijn geld kan verliezen. Het is zelfs mogelijk dat het verlies nog een stuk hoger uitvalt.

Profiel 2: "Gebalanceerd" - 10% cryptovaluta, 15% aandelen, 25% ETF’s, 50% obligaties/spaargeld

De aangenomen volatiliteit is 0,1 * 75% + 0,15 * 30% + 0,25 * 20% + 0,5 * 0% = 17%. De belegger moet rekening houden met een verlies van 17% per jaar onder ongunstige omstandigheden. De kans dat onze belegger meer dan 34% verliest, is bij een gezonde portfoliospreiding echter kleiner dan 2,5%.

Profiel 3: "Conservatief" - 80% obligaties/spaargeld, 10% aandelen, 10% ETF’s

Hier is de aangenomen volatiliteit 0,8 * 0% + 0,1 * 30% + 0,1 * 20% = 5%. Dit conservatieve profiel past goed bij beleggers die geen hoge risico’s aan willen gaan. In 95% van de gevallen, is te verwachten dat de ontwikkeling van de portefeuille tussen de -10% en 10% valt.


Voltaliteitsprofiel
Kans op verlies van 50%
Kans op verlies van 20%
Kans op verlies van 10%

Profiel 1 - zeer gewaagd

17%

35%

42,5%

Profiel 2 - gebalanceerd

0,002%

12%

28%

Profiel 3 - conservatief

0%

0%

2,3%

Spaar bij Raisin: hoog rendement zonder volatiliteit

Ben je van plan om een gewaagde investering te doen? Of begin je met beleggen en wil je eerst ervaring opdoen? Wat voor reden je ook hebt, een laagvolatiel spaarproduct mét rendement is een welkome aanwinst voor je portfolio.

Bij Raisin vind je spaarrekeningen en depositorekeningen met rentes tot 3,65% per jaar. Altijd met de zekerheid van een garantiestelsel (dekking tot € 100.000 per rekeninghouder per bank of het equivalent in de lokale valuta). Balanceer je beleggingsprofiel met Raisin!