Dividendlekkage: hoe je rendement verdwijnt

Een dividendlek, ook wel dividendlekkage genoemd, ontstaat wanneer je als belegger meer belasting betaalt over dividendinkomsten dan je zou moeten, en dit bedrag niet kunt terugvorderen via je belastingaangifte. Je loopt dus geen dividend mis, maar betaalt wel meer belasting dan je eigenlijk zou moeten.

Een dividendlek is vervelend omdat het ten koste gaat van het rendement dat je behaalt met je beleggingen. Bij fondsen of die gericht zijn op het behalen van een hoog dividend of dividendaandelen, kan een dividendlek het rendement al snel met 10% tot 20% drukken.

Sterker nog: in een onderzoek over dit onderwerp wordt dividendlekkage zelfs aangevoerd als een even belangrijke factor in het onderperformen van Europese trackers als de fondsbeheerkosten. Dividendlekkage kan dus een echt probleem zijn in een beleggingsportfolio.

Een dividendlek ontstaat zodra een belastingplichtige – in dit geval jij – te veel belasting betaalt op ontvangen dividend. Dit kan verschillende oorzaken hebben.

Verschillen in belastingtarieven tussen landen

Elk land hanteert zijn eigen tarief voor dividendbelasting. In Nederland is dit 15%, maar in andere landen kan dit hoger zijn, zoals 30% in de Verenigde Staten. Als er geen belastingverdrag is tussen Nederland en het land waar het dividend vandaan komt, kun je het teveel betaalde bedrag niet terugvorderen. Dit resulteert in een verlies aan rendement.

Beleggen via fondsen of ETF’s

Bij internationale fondsen en ETF’s ontstaat vaak een complex belastingweb. Het fonds ontvangt dividend uit verschillende landen, waarbij elk land bronbelasting inhoudt. Omdat jij als belegger niet direct de ontvanger bent van het dividend (maar het fonds), kun je de ingehouden belasting vaak niet verrekenen met jouw Nederlandse belastingaangifte. Hierdoor 'lekt' er rendement.

Geen belastingverdrag of slecht belastingverdrag

Als Nederland geen belastingverdrag heeft met het land waar het dividend vandaan komt, of als het verdrag niet gunstig is, betaal je mogelijk dubbele belasting of een hoger tarief dan nodig.

• Lees ook: wat zijn de beste AI ETF's?

We delen drie scenario's met je waarin dividendlekkage plaats kan vinden:

1. Dividendlekkage bij ETF’s: bronbelasting wordt niet verrekend

In het eerste scenario betaal je te veel dividendbelasting omdat het fonds zelf te maken krijgt met ingehouden bronbelasting en deze niet verrekent. Als een fonds bijvoorbeeld een groot aantal aandelen uit een land met een hogere bronbelasting aanhoudt, dan normaal gesproken verrekend zou worden in het land waar het fonds gevestigd is, moet dit verrekend worden.

Het is maar de vraag of bij passieve trackers al het teveel betaalde belasting teruggevorderd gaat worden. Dit is namelijk een zeer arbeidsintensief proces. Omdat het fonds niet evenveel dividend ontvangt als aangenomen wordt, ontstaat zo ook een tracking-error. De waardeontwikkeling van het fonds kan de waardeontwikkeling van de index niet bijhouden.

2. Dividendlekkage bij ETF’s: dubbele dividendbelasting

Een vaak nog vervelender scenario hangt samen met dubbele dividendbelasting. Als je een fonds aanhoudt dan betaal je in principe al bronbelasting over de dividenduitkeringen die binnen het fonds gemaakt worden. Maar als het fonds zelf uitkerend is (en niet herbeleggend), dan krijg je ook nog eens dividenden uitgekeerd vanuit het fonds zelf.

Je betaalt over deze dividenduitkeringen ook nog eens belasting. Als het fonds niet gevestigd is in Nederland, kan het ingewikkeld worden om de belasting te verrekenen. En het maximale verrekentarief bedraagt 15%, dus moet je er ook voor zorgen dat je niet meer betaalt dan dit.

In beginsel zou je overigens ook de betaalde bronbelasting in het buitenland moeten kunnen verrekenen met de bronbelasting die al in een ander land ingehouden werd; dit is vaak onbegonnen werk.

3. Dividendlekkage bij aandelen: geen belastingverdrag

Dividendlekkage kan ook optreden wanneer je belegt in aandelen van een land waarmee Nederland geen belastingverdrag heeft. Dit leidt vaak tot dubbele of hogere belasting over dividenduitkeringen, waardoor je rendement lager uitvalt.

Een dividendlek wil je dus graag voorkomen. Door vooraf te onderzoeken hoe belastingen geregeld zijn in het land waarin je wilt beleggen, kun je dividendlekkage grotendeels vermijden en je rendement optimaliseren. Let goed op de volgende factoren:

1. Kies een herbeleggend fonds

De makkelijkste manier om geen dividendbelasting te betalen? Geen dividenden uitgekeerd krijgen! Als je een herbeleggend fonds kiest, worden de uitgekeerde dividenden weer direct in het fonds geïnvesteerd. Deze fondsen kunnen vaak efficiënter omgaan met buitenlandse bronbelastingen dan distribuerende fondsen/ETF's. Er is een grote keuze uit herbeleggende fondsen beschikbaar. Zo krijg je in ieder geval niet met directe dubbele belasting te maken.

Voorbeelden van herbeleggende ETF's zijn bijvoorbeeld:

• iShares Core S&P 500 UCITS ETF USD (Acc)

• iShares Core MSCI World UCITS ETF USD (Acc)

In de namen van deze fondsen staat ‘Acc.’. Dit betekent accumulerend, oftewel herbeleggend, en dus dat jij geen dividenden ontvangt. Zo voorkom je dus dividendbelasting door het niet volledig terugvragen van verrekende dividendbelasting.

2. Doe je belastingaangifte

Dividendbelasting kun je alleen terugvragen als je ook daadwerkelijk belastingaangifte doet. Anders dan je misschien denkt, vindt de verrekening plaats in Box 1. Zo hoef je dus geen vermogensrendementsheffing verschuldigd te zijn om überhaupt te kunnen profiteren. Je kunt het met je inkomen uit werk en woning verrekenen.

3. Kies een fonds in Nederland

Als je een fonds dat in Nederland gevestigd is kiest, weet je in ieder geval zeker dat je op je dividenduitkeringen het standaardtarief van 15% betaalt. Dit kun je vervolgens direct verrekenen met je belastingaangifte. Het enige mogelijke lek kan dan nog op het fondsniveau optreden.

4. Heb je een Amerikaans fonds? Denk aan het W-8BEN-formulier

Wil je vermijden dat je het hoge Amerikaanse bronbelastingtarief van 30% betaalt over je Amerikaanse fonds? Dan moet je als particulier het W-8BEN-formulier invullen. Dankzij een verdrag tussen Nederland en de Verenigde Staten kan het dividendtarief dan verlaagd worden naar 15%.