Koopkracht in Nederland in 2025 (en eerdere jaren)

Koopkracht verwijst naar de hoeveelheid goederen en diensten die je kunt kopen met een bepaald inkomen. Simpel gezegd, hoe meer geld je bezit, hoe hoger je koopkracht. Factoren zoals inflatie, belastingregels en inkomensveranderingen beïnvloeden de koopkracht rechtstreeks.

Voor 2025 zijn er gemengde verwachtingen voor de koopkracht en economie in Nederland. Hoewel inkomens stijgen, blijft de hoge inflatie een uitdaging. 

Belangrijke factoren die de koopkracht in 2025 van invloed zijn:

• Stijging van de prijzen: De inflatie in 2025 wordt geschat op 3,2%, wat een duidelijke impact heeft op de prijzen van dagelijkse goederen.

• Belastingmaatregelen: Er worden in 2025 drie belastingschijven geïntroduceerd. In de eerste schijf gaat de belasting omlaag, in de tweede schijf gaat de belasting omhoog. Sommige mensen gaan minder belasting betalen, maar het effect is minimaal omdat de algemene heffingskorting ook omlaag gaat. Bovendien vallen mensen in 2025 eerder in een hogere belastingschijf.

• Toeslagen: de huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget stijgen (bij de meeste huishoudens), maar omdat ook de huren stijgen, de zorgpremie stijgt en andere uitgaven ook duurder worden, is het effect hiervan minimaal.

• Lonen: het bruto minimumloon stijgt met 5% in 2025. Diverse uitkeringen die hieraan gekoppeld zijn, stijgen dus ook. Ook aanvullende pensioenen worden geïndexeerd.

Met een gemiddelde loonstijging van 4,3% en een verwachte prijsstijging van 3,2% stijgt de koopkracht van huishoudens gemiddeld met 0,5% in 2025. De koopkracht per huishouden varieert echter van -2,5% tot +2,3% (bron: Nibud).

Om de huidige koopkracht te begrijpen, is het belangrijk om te kijken naar de trends van de afgelopen jaren. De tabel en grafiek hieronder laten de gemiddelde koopkrachtontwikkeling per jaar in Nederland zien, van 2015 tot 2025:

Koopkrachtontwikkeling (2015-2025)

De grafiek toont aan dat de koopkracht sterk fluctueert, afhankelijk van economische omstandigheden zoals inflatie en beleidsbeslissingen. Vooral 2022 was uitdagend door de sterk gestegen energieprijzen. De inflatie was zo hoog, dat de koopkracht in 2022 negatief uitpakte.

Volgens de beschikbare gegevens is er in 2024 een algemene trend van koopkrachtstijging in de Europese Unie, maar de precieze cijfers verschillen per land. Hier is een overzicht van de beschikbare informatie over de koopkrachtstijging in Europa voor 2024 (bron: GfK Purchasing Power Europe 2024):

• EU-gemiddelde: De gemiddelde koopkracht per hoofd van de bevolking in Europa bedraagt € 18.768 in 2024, wat een nominale groei van 3,9% vertegenwoordigt ten opzichte van 2023.

• Nederland: De gemiddelde koopkracht in Nederland stijgt naar verwachting met 2,5% in 2024 en komt uit op gemiddeld € 27.558. Daarmee staat Nederland op de tiende plaats in het overzicht van koopkracht per land. In 2023 stond Nederland nog op de twaalfde plaats. De koopkracht is in Noord-Holland het hoogst per hoofd van de bevolking en het laagst in Groningen.

• Liechtenstein staat aan kop met een koopkracht van € 70.180 per hoofd van de bevolking, wat meer dan 3,7 keer hoger is dan het Europese gemiddelde.

• Het Verenigd Koninkrijk wordt genoemd als een van de grote winnaars, met een stijging van drie plaatsen in de algemene Europese vergelijking.

• Spanje schommelt rond het Europees gemiddelde. De koopkracht was hier in 2024 € 18.031 per hoofd van de bevolking, wat iets lager is dan het Europees gemiddelde van € 18.768.

Om de koopkracht te verhogen, zijn verschillende maatregelen nodig:

1. Beheersen van inflatie: Door een stabiel monetair beleid van de Europese Centrale Bank en maatregelen tegen stijgende energieprijzen.

2. Belastinghervormingen: Verlaging van de belastingdruk voor lage en middeninkomens.

3. Loonstijgingen: Het stimuleren van loonontwikkeling boven het inflatieniveau.

In 2025 zijn er voorzichtige verbeteringen te zien qua koopkracht, maar er blijft sprake van uitdagingen zoals de hoog blijvende inflatie. Door bewust om te gaan met financiële keuzes en het beleid te volgen, kunnen huishoudens hun koopkracht op peil houden of zelfs verbeteren.

Blijf op de hoogte van de laatste economische ontwikkelingen via onze kennisbank.