Enquête Valentijnsdag: Financiën spelen grote rol in het leven van singles

Deze Valentijnsdag richten wij bij Raisin onze blik op iedereen die het leven niet met een partner deelt. We wilden graag van Nederlanders zelf horen hoe zij het single zijn vanuit financieel oogpunt ervaren en hebben 1000 Nederlanders een vragenlijst voorgelegd. Hoe sterk voelen singles zich benadeeld op de woningmarkt? Is het echt lastiger om stappen te zetten in het leven zonder partner? En als men in een relatie zit of een partner zoekt: welke rol spelen financiën hierin?

• Voor 50% van de singles zouden financiën een rol spelen in hun keuze voor een partner

• 45% van de Nederlanders heeft weleens een kamer of appartement moeten delen zonder dat ze dat wilden omdat ze single waren

• Bijna een kwart (24%) van de ondervraagden is langer in een relatie gebleven om financiële redenen

• De regering is aan zet: 92% vindt het belangrijk dat de overheid het makkelijker moet maken voor singles om een huis te kopen

De woningprijzen zijn volgens het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) tussen 2020 en 2024 met bijna 38 procent gestegen. Ondertussen kost een gemiddeld appartement meer dan 384.000 euro en een eengezinswoning meer dan een half miljoen. In de grote steden, waar volgens het CBS procentueel de meeste singles wonen, liggen de prijzen nog eens een stuk hoger. Omdat singles doorgaans maar op één inkomen terug kunnen vallen, is het vaak lastiger om aan een hypotheek te komen.

Maar ook op de huurmarkt is het voor singles lastig. In de vrije huursector liggen de maandprijzen vaak te hoog om te kunnen dragen. Het aanbod aan sociale huurwoningen is vooral in de grote steden beperkt. En vanaf een inkomen van ongeveer 4000 euro bruto per maand komen singles niet meer in aanmerking voor de meeste woningen die voor sociale huur aangeboden worden.

De problematiek wordt als volgt samengevat door een respondent: “Met een bijna modaal inkomen waarbij je weinig toeslagen ontvangt en de volle mep voor vrijesectorwoningen betaalt, maar niet alleen kan kopen, voelt het soms als een oneerlijke strijd als alleenstaande 40-jarige hardwerkende vrouw.”

Deze dame staat niet alleen in haar ervaring. Van alle ondervraagde Nederlanders geeft 27% aan wel eens tegen hun zin een woonruimte te hebben moeten delen. Hiervan deelde bijna de helft zelfs een kamer.

Heeft de soms fragiele financiële situatie van alleenverdieners ook gevolgen voor de romantische relaties die we met elkaar aangaan? Zijn financiën voor Nederlanders belangrijk in de keuze voor een partner? En zorgt afhankelijkheid van elkaar er aan de andere kant voor dat we langer in relaties blijven zitten? Vinden we geld een belangrijk thema, of is het van ondergeschikt belang en blijft de romantiek hoogtij vieren?

Misschien verrassend: 50% van de Nederlanders geeft aan dat financiën een zeer of best belangrijke rol spelen in hun relatie. Van alle respondenten die momenteel single zijn, zegt maar liefst de helft dat financiële overwegingen een rol zouden spelen in het kiezen van een partner. En 47% van de mensen heeft het gevoel dat financiën in de weg staan van echte romantiek.

Maar niet alleen in onze overwegingen en opvattingen zien we deze trend terug. Ook als we kijken naar welke keuzes mensen daadwerkelijk maken in hun relaties, blijken huishoudboekjes een belangrijke rol te spelen. Zo geeft maar liefst één op de zes Nederlanders (16%) aan dat ze vroeger langer in een relatie zijn gebleven dan ze eigenlijk zouden willen om financiële redenen. 7% van de respondenten is op het moment van het beantwoorden van de vragenlijst nog in een relatie om financiële redenen. Daarnaast trekken de financiën voor veel Nederlanders een zware wissel op hun relatie: bijna de helft van alle ondervraagden (47%) geeft aan weleens stress te hebben ervaren in hun relatie door geldzorgen.

Kun je als single het levenspad net zo gemakkelijk bewandelen als koppeltjes of families? In totaal heeft meer dan twee derde van de Nederlanders het gevoel (gehad) een levenskeuze uit te moeten stellen omdat ze single zijn of waren.

Iets meer dan één op de zeven Nederlanders (17%) is later het ouderlijk huis uitgegaan omdat ze dit alleen moesten doen. Meer dan twee op de vijf ondervraagden (42%) heeft het gevoel gehad geen huis te kunnen kopen toen ze nog single waren of nu ze dat zijn. Een op de vijf (20%) Nederlanders heeft of had het gevoel dat ze niet in de stad konden wonen waar ze wilden.

Er bestaat brede maatschappelijke consensus voor het singlesprobleem. Vrijwel alle (93%) van de Nederlanders erkent dat het moeilijker is voor singles om een huis te vinden. Ongeveer evenveel ondervraagden (92%) is het volledig of grotendeels eens met de stelling dat de regering het makkelijker moet maken voor singles om een huis te kopen. Toch bestaat er geen brede ondersteuning voor het voorrang geven van singles op de woningmarkt: slechts 37% vindt dit een goed idee.

Als we alle uitgaven die singles per maand hebben op een rijtje zetten, blijkt dat de vaste lasten en boodschappen een stuk zwaarder uitvallen voor alleenverdieners ten opzichte van tweeverdieners. Gemiddeld zijn singles in onze vergelijking rond de 2350 euro per maand kwijt aan de huur inclusief extra kosten, abonnementen, boodschappen en vervoer. Koppeltjes kunnen rekenen op ongeveer 3400 euro per maand, wat per persoon rond de 650 euro lager uitvalt.

Jasper Berkhout, onderzoeker bij Raisin, benadrukt dat singles in de moderne samenleving creatief moeten zijn: “Singles ondervinden vooral problemen bij het vinden van een betaalbare woning. Als je in een grote stad wilt wonen, is het oprichten van een woongroep vaak de slimste optie. Wil je liever iets voor jezelf kopen? Zorg er dan als het mogelijk is eerst voor dat je de aanvullende kosten bij elkaar spaart. Daarna is het goed om te kijken of je in aanmerking komt voor een starterslening. Zodra je de eerste stap gezet hebt op de woningmarkt, wordt het vaak makkelijker om later door te schuiven naar iets anders. Vooral nu de woningprijzen sterk blijven stijgen.”

Over dit onderzoek

Raisin heeft voor dit onderzoek een vragenlijst voorgelegd aan 1000 volwassen Nederlanders. De resultaten werden verzameld tussen 30 januari en 2 februari 2025.