Pensioen afkopen: wat zijn de mogelijkheden?

Op deze pagina beantwoorden we vragen over het afkopen van je pensioen. Als je meer wilt weten over de exacte voorwaarden, kun je – afhankelijk van het pensioenproduct – altijd contact opnemen met je pensioenfonds, pensioenverzekeraar of bank.

Minister Carola Schouten van Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen heeft in het nieuwe pensioenakkoord vastgelegd dat werknemers 10% van hun pensioen in één keer op kunnen nemen, zonder dat ze hierover revisierente gaan betalen. Dit was al een aantal jaren beoogd en de verwachting was dat deze wet in eerste instantie per 1 juli 2023 en later per 1 januari 2024 in werking zou treden. Deze wet is echter nog niet van kracht en de Minister heeft aangegeven dat de voorgenomen inwerkingtredingsdatum niet haalbaar is.

Let wel: dit zogenaamde ‘pensioenbedrag ineens’ geldt alleen voor mensen die met pensioen gaan, en heeft geen invloed op het afkopen van pensioenen voordat de AOW-leeftijd bereikt wordt. Ook is afkopen niet te combineren met de hoog-laag-regeling en moet er meer dan een minipensioen overblijven.

Over het afgekochte bedrag is inkomstenbelasting in Box 1 verschuldigd. Het is mogelijk dat de afkoop ervoor zorgt dat er een groter deel in een hogere belastingschijf valt en er dus meer inkomstenbelasting betaald dient te worden.

Als het vermogen in Box 3 door het afkopen boven de vrijstellingsgrens uitvalt, is daarnaast vanaf het daaropvolgende fiscale jaar spaartaks verschuldigd.

Een minipensioen kun je afkopen mits het afkoopbedrag minder is dan € 594,89 (2023) en het pensioen onder de pensioenwet valt

In principe is het afkopen van een zogenaamd klein of mini pensioen mogelijk. Een minipensioen of kleine pensioen heeft een afkoopbedrag – zodra je de AOW-leeftijd bereikt – van minder dan € 592,51 per jaar in 2024. Daarnaast mag een klein pensioen alleen afgekocht worden als je niet meer deelneemt aan een andere pensioenregeling en er niet voor hebt gekozen om het pensioen over te laten dragen.

De uitkering die je ontvangt is afhankelijk van een aantal factoren, zoals je leeftijd. Het afkoopbedrag van je pensioen is doorgaans hoger dan het jaarlijkse uitkeringsbedrag, omdat je het pensioen anders over meerdere jaren zou ontvangen.

Aanvullend pensioenen zijn lijfrentes en bankspaarrekeningen. Dit zijn speciale financiële producten, die je met belastingvoordelen af kunt sluiten. Als je gebruik hebt gemaakt van belastingverschuiving bij het inleggen van premies/storten van geld, krijg je met voorwaarden te maken bij het afkopen.

Bij een aanvullend pensioen, heb je meer speelruimte in afkopen. Het afkopen van je lijfrente of bankspaarrekening is in principe altijd mogelijk, maar zelden fiscaal aantrekkelijk. Over de bedragen die je afgetrokken hebt van de belasting, ga je doorgaans een boete betalen van 20%. Dit komt nog eens bovenop de belasting die je in Box 1 af moet dragen bij de uitkering.

Koop je een mini pensioen af? Of laat je een lijfrente in één keer uitkeren? Dan hebben je nabestaanden natuurlijk later geen recht meer op dit pensioen. Andersom kunnen ook nabestaanden een klein pensioen dat ze op basis van bijdragen van een ander persoon ontvangen, afkopen. Bijvoorbeeld pensioen opgebouwd door een ex-partner die nog in leven is.

Of dit in jouw geval mogelijk is, hangt af van de voorwaarden van de pensioenaanbieder.

Belastingnadeel afkopen 1: direct belasting betalen over de uitkering

Bij het afkopen van een klein pensioen, is direct belasting verschuldigd in box 1. Het volledige opgebouwde bedrag wordt in één keer uitgekeerd. Dit wordt als inkomen gezien, en inkomen uit een lijfrente wordt op dezelfde manier belast als inkomen uit bijvoorbeeld loondienst.

Belastingnadeel afkopen 2: hogere belastingschijf in box 1

Als je naast je kleine pensioen ook nog andere inkomsten hebt, kan het ook nog eens zijn dat je een schijf omhooggaat. Hierdoor ga je meer belasting betalen over (een deel van) de pensioenuitkering.

Bij het afkopen van een lijfrente, krijg je naast de bovengenoemde gevolgen mogelijk ook nog eens te maken met een revisierente (boete) van 20%. Deze betaal je in beginsel over iedere euro die je oorspronkelijk afgetrokken hebt van de belasting bij het inleggen.

Belastingnadeel afkopen 3: belastingdruk in box 1 gaat omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt

Dan kleeft er nog een nadeel aan het afkopen van je pensioen. Zodra je de AOW-leeftijd bereikt, ga je meestal minder verdienen. Daardoor is de kans groter dat je uitkering in een lagere schijf valt. De belastingtarieven gaan bovendien sterk omlaag zodra je de AOW-leeftijd bereikt.

Belastingnadeel afkopen 4: spaartaks in box 3

Een laatste mogelijk nadeel kan de vermogensbelasting in box 3 zijn. Als je een groter bedrag uitgekeerd krijgt, is het mogelijk dat je hierdoor boven het heffingsvrije vermogen (vrijstellingsgrens) van de ‘spaartaks’ uitkomt. Vanaf € 57.000 (fiscale partners: € 114.000 aan netto-vermogen ga je belasting betalen. Ieder jaar weer.

Overigens gaat het heffingsvrije vermogen in de komende jaren flink omhoog. Daarnaast gaat het systeem van fictief rendement op de schop, dus het blijft de vraag of afkopen dan daadwerkelijk nadelig voor je uitpakt.

Meer weten over de belasting op spaargeld en andere vraagstukken? In de onderstaande artikelen hebben we een en ander voor je samengevat.

Is het afkopen van een klein pensioen uit loondienst, of een aanvullende pensioen (banksparen, lijfrente) een goed idee? Dat hangt af van je persoonlijke situatie. Je krijgt bij afkopen te maken met nadeligere belastingvoorwaarden.

Onder andere daarom is afkopen niet aan te raden, behalve als je bijvoorbeeld je pensioen op een andere manier wilt verzorgen. Weet je zeker dat je geen gat slaat in je pensioen en is de belastingdruk niet exorbitant hoog? Dan kun je een klein pensioen afkopen, mits je een goed aanbod ontvangt.

Heb je een pensioengat? Of heb je al een pensioen uit laten keren, maar krijg je nu met inflatie te maken? In welke levensfase je ook bent, rente op je spaargeld helpt om inflatie en de spaartaks op te vangen. Helaas ben je bij Nederlandse banken hiervoor aan het verkeerde adres.

Raisin wil Nederlandse spaarders helpen bij het vinden van meer aantrekkelijke rentes. Daarom werken we samen met banken uit andere EU-landen. Dankzij de depositogarantiestelsels geniet je dezelfde bescherming op je spaargeld als in Nederland. En profiteer je van rentes tot 3,40% per jaar.