Lijfrente komt vrij: wat nu?

Na jaren geld in te leggen en rendement of rente op te bouwen, is de tijd gekomen dat je lijfrente vrijkomt. Wat nu? Aan jou de keuze. Wil je jouw lijfrente uitstellen? Laat je het bedrag in één keer uitkeren? Of kies je voor een periodieke uitkering?

Lijfrentes kunnen best wel ingewikkeld zijn. Veel Nederlanders weten bijvoorbeeld niet dat ze een vrije keuze hebben bij het selecteren van een aanbieder. Met andere woorden: Je hoeft de vrijkomende lijfrente niet uit te laten keren door de verzekeraar of bank waar je het bedrag opgebouwd hebt.

In dit artikel schetsen we vijf opties en bekijken we de belastingvraagstukken. Allereerst leggen we kort uit hoe het Nederlandse systeem opgebouwd is, zodat je jouw opties beter begrijpt.

Een lijfrente bouw je op voor je pensioen. Dit doe je bij een verzekeraar, die het geld voor je belegt, of bij een bank, die het geld voor je op een spaarrekening beheert. Gedurende deze opbouwfase staat je geld vast. Dit betekent dat je niet zomaar bij het geld kan. Je kunt echter alsnog altijd je lijfrente afkopen. Hierover later meer.

Aan het einde van je looptijd, komt je lijfrente vrij. Anders dan veel mensen denken, betekent dit niet dat je nu automatisch verplicht bent om je lijfrente-uitkering in te laten gaan. Je hoeft ook niet bij dezelfde aanbieder te blijven. Je kunt er zelfs voor kiezen om je lijfrente uit een lijfrenteverzekering om te laten zetten in een bankspaarrekening, en andersom.

Lijfrenten hebben dus twee verschillende fases. Een lijfrente komt vrij op het moment dat de eerste fase, de opbouwfase, afgelopen is. Nu blijft de vraag. Ga je direct de uitkeerfase in? Met wat voor soort product doe je dit?

1. Lijfrente afkopen: Je kunt de lijfrente in één keer uit laten keren. Dan spreken we van het afkopen van je lijfrente. Dit is je eerste optie.
2. Lijfrente verlengen: Dit is soms mogelijk.
3. Lijfrente omzetten: Je laat de lijfrente dan uitkeren bij een andere aanbieder.
4. Overbruggingslijfrente: Dit is een optie die je hebt als je de AOW-leeftijd nog niet hebt bereikt.
5. Lijfrente uitkeren: Je laat je opgebouwde lijfrente uitkeren bij dezelfde aanbieder.

In de onderstaande tabel hebben we alle kenmerken, voordelen en nadelen van elke optie op een rijtje gezet en kun je zien welke opties voor jou aantrekkelijk zijn:

* We kunnen niet garanderen dat deze informatie ook voor jou correct is. De informatie in dit artikel is bedoeld ter oriëntatie. Bespreek je situatie altijd met een ervaren adviseur voordat je een beslissing maakt.

De eerste optie die je hebt is het afkopen van je lijfrente. Dat betekent dat je het opgebouwde bedrag in één keer uit laat keren. Dit kan flinke gevolgen hebben.

Je verzoekt je verzekeraar of bank om het gehele bedrag uit te laten keren. In dit geval moet je over het gehele bedrag vermogensbelasting betalen.

De uitkering die je hebt opgebouwd met premies die je eerder afgetrokken hebt van de belasting, wordt daarnaast extra belast. De zogenaamde revisierente (boete) bedraagt maximaal 20% van het bruto bedrag. Lijfrenten die nog vallen onder het oude regime zijn hiervan vrijgesteld.

Na het ontvangen van een hoge afkoopsom, betaal je hierna ook ieder jaar spaartaks in box 3 zodra het bedrag na aftrek van schulden boven de vrijstellingsgrens in box 3 komt.

Je kunt je lijfrenteverzekering of bankspaarrekening altijd afkopen.

Wil je jouw lijfrenteverzekering of bankspaarrekening laten verlengen? Of deze optie mogelijk is en wat de voorwaarden zijn, hangt af van het fiscaal regime waaronder je valt.

Je bereikt de AOW-leeftijd en wilt je lijfrente nog niet uit laten keren. Je verzoekt de verzekeraar of bank om het product voor je te verlengen. Indien dit mogelijk is, kan dit tot maximaal 5 jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd. Hierna moet uitgekeerd worden.

Naast het fiscaal regime waaronder je lijfrente valt, zijn ook de voorwaarden van de verzekeraar/bank van belang. Als je door kunt sparen/beleggen, is dit vaak tot 31 december van het vijfde jaar nadat je de AOW-leeftijd bereikt. In veel gevallen mag je dan geen nieuwe premies inleggen.

Meer informatie over de fiscale regimes vind je in het onderstaande artikel.

Als je doorgaat met sparen of beleggen zal dit doorgaans geen invloed hebben op je belastingaangifte. Het vermogen blijft vrijgesteld van Box 1- en Box 3-heffingen.

Ben je niet tevreden met je lijfrente? Bijvoorbeeld omdat je een woekerpolis afgesloten hebt, of liever een andere vorm van uitkering ontvangt? Dan kun je jouw lijfrente omzetten naar een ander product.

Aan het einde van de opbouwfase kun je de waarde van je pensioen om laten zetten naar een ander pensioenproduct.

Dit is in beginsel altijd mogelijk. Of het ook in jouw specifieke geval een aantrekkelijke optie is, bespreek je het beste met een onafhankelijke pensioenadviseur.

Zolang je ervoor zorgt dat het bedrag direct overgemaakt wordt van de financiële instelling waarbij je jouw pensioenproduct hebt naar het nieuwe product, is er geen sprake van een verboden handeling. Het belastingregime en de voorwaarden die daarmee samengaan kunnen wel wijzigen.

Zo is de uitbetalingstermijn voor banksparen anders dan bij een tijdelijke of levenslange lijfrente. Dit heeft ook invloed op de belasting die je uiteindelijk betaalt, gezien het feit dat de belastingdruk mede afhankelijk is van de hoogte van je inkomsten.

Komt je lijfrente vrij, maar heb je de AOW-leeftijd nog niet bereikt? Dan kun je ervoor kiezen om (een deel van) je lijfrente uit te laten keren totdat je de AOW-leeftijd bereikt. Dit heet een overbruggingslijfrente.

Je hebt een lijfrente afgesloten en de opbouwfase is afgelopen. Je hebt de AOW-leeftijd echter nog niet bereikt. Nu wil je er bijvoorbeeld voor zorgen dat je vervroegd met pensioen kunt en je rente alvast in laten gaan.

Je kunt alleen lijfrente die je opgebouwd hebt voor 2006 hiervoor inzetten. Als je geen inleg meer gedaan hebt na 1 januari 2006, kun je het volledige bedrag inzetten. Als je slechts een deel van de premies voor deze datum ingelegd hebt, kun je slechts dat deel van de lijfrente hiervoor inzetten.

Overbruggingslijfrenten zijn flexibel. Er is geen minimum looptijd vastgelegd en je mag tot € 63.288 uit laten keren per jaar. Nadelig is echter, dat je vaak nog in de hogere belastingschijven van vóór de AOW-leeftijd valt. Het kan dus zijn dat je veel inkomstenbelasting moet betalen.

Met een revisierente krijg je tot de bovengenoemde grens niet te maken.

Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om je lijfrente uit te laten keren. Je hebt de keuze tussen een tijdelijke uitkering of een uitkering tot overlijden. Afhankelijk van de datum waarop je de lijfrente afgesloten hebt en premies ingelegd hebt, mag de lijfrente ingaan vanaf het jaar waarin je 65 wordt of vanaf de AOW-leeftijd.

De jaarlijkse uitkering van alle lijfrenten mag bij tijdelijke uitkering per kalenderjaar niet hoger zijn dan € 22.089. De minimumlooptijd bedraagt 5 jaar. Deze bovengrens geldt niet voor oudedagslijfrenten die uitkeren tot je overlijden.

Bij banksparen (bancaire lijfrente) gelden dezelfde voorwaarden voor tijdelijke uitkeringen. Als het jaarlijkse bedrag hoger is, moet je kiezen voor een oudedagslijfrente. Deze moet minstens 20 jaar (vanaf de AOW-leeftijd) uitgekeerd worden.

Zelf pensioen opbouwen is belangrijk. De belastingvoordelen maken een lijfrente een aantrekkelijke optie. Maar uiteindelijk kun je niet bij het geld totdat je de AOW-leeftijd bereikt. Als je jouw geld eerder nodig hebt, betaal je een flinke boete.

Wil je naast je lijfrente ook zelf sparen voor je pensioen, en daarnaast meer flexibiliteit bij het sparen? Dan is het ook goed om een aantrekkelijke rente te ontvangen. Bij Raisin leg je zelf de looptijd vast en profiteer je daarnaast van aantrekkelijke rentes tot 3,55% per jaar.

Daarnaast is je geld op een spaarrekening via Raisin veilig tot een bedrag van € 100.000. Onder een depositogarantiestelsel, met geharmoniseerde regels in de hele EU. Anders dan bij lijfrenten bij een verzekeraar, is je geld dus veilig als de aanbieder omvalt.