Onderzoek: gemiddelde Nederlander € 2126 per jaar kwijt aan deze tien onnodige kostenposten

Met stijgende kosten voor zowel boodschappen als energie denken veel Nederlandse huishoudens bij ieder dubbeltje twee keer na hoe ze ’m uitgeven. Maar waar we ons niet altijd van bewust zijn: geld mislopen of zelfs onnodig uitgeven aan een aantal onnodige kostenposten.

Een analyse van spaarplatform Raisin laat zien dat Nederlanders per dag meer dan € 86 miljoen laten liggen of weggooien. In een jaar komt dit neer op rond de € 31,5 miljard euro. Per huishouden meer dan € 300 per maand.

Voor sommigen zijn roken en gokken weliswaar geneugten van het leven, maar ze zijn alsnog een aanslag op de portemonnee. Wat kost ons op jaarbasis het meeste geld? Onder andere niet overstappen van zorgverzekering, spaargeld bij de (huis)bank laten staan, en verspilling van levensmiddelen.

Nemen we de financiële kostenposten eens onder de loep. Nederlanders verzamelen in 2023 naar verwachting zo’n 1,5 miljard aan rente op hun spaargeld. De helft van de Nederlanders spaart voor het gemak bij dezelfde bank waar ze ook een betaalrekening hebben, maar juist die banken bieden vaak lage rentes. Zouden ze in plaats daarvan slimmer sparen en hun spaarbuffer van € 10.000 op een vrij opneembare spaarrekening met een hoge rente, en de rest van het spaargeld (gemiddeld zo’n € 44.000) op een kortlopend spaardeposito zetten, levert dit per jaar meer dan € 15,8 miljard meer op. Op jaarbasis bijna € 1100 aan extra renteopbouw per volwassen Nederlander, en evenveel geld als alle andere kostenposten samengerekend. Met slimmer sparen valt dus direct het meeste te halen!

Gokken, roken: in onze levens kunnen we met een paar kleine aanpassingen al snel meer dan € 11,6 miljard per jaar besparen. Zelfs als we de ongeveer € 1,77 miljard die we verliezen op loterijen (€ 675 miljoen) en online gokken (€ 1,1 miljard) en de rond de € 3,5 miljard per jaar voor tabakproducten niet mee zouden nemen, blijft nog zo’n € 5,5 miljard over. Zo geven we ieder jaar € 45 miljard uit aan levensmiddelen, maar landt negen procent hiervan in de afvalbak: per persoon rond de 33 kilo per jaar. Het kostenplaatje van deze verspilling? Ongeveer € 4,05 miljard. Nog meer onnodige verspilling: sluipverbruik. Kleine stroomverbruikers die we in het stopcontact laten zitten, kosten rond de anderhalf miljard euro per jaar. Nog een vervelend kostenplaatje: toeslagen die we niet aanvragen. Deze leveren een extra strop op van zo’n € 110 miljoen.

En dan nog komen we bij de laatste kostenpost waar we zo’n € 3,75 miljard per jaar laten liggen: niet overstappen. Op onze energie- en gascontracten kunnen we zo’n kwart miljard besparen. Als we proactiever onze hypotheken af zouden sluiten, levert dit al bijna € 700 miljoen op. Maar het grootste probleem: 67% van de Nederlanders stapte in de afgelopen zeven jaar niet over van zorgverzekering: nog eens bijna € 2,75 miljard aan misgelopen besparingen per jaar.

Eelco Habets, algemeen directeur van spaarplatform Raisin, geeft Nederlanders de volgende (be)spaartips mee:

“De psychologie leert ons dat velen het belang van veel kleine bedragen onderschatten. Zo denken we wellicht dat die paar euro per maand of die paar procentpunten rente de moeite niet waard zijn. Maar over een langere periode beschouwd, maken juist deze kleine bedragen een enorm verschil. Als je op je spaargeld iedere dag vijf euro aan rente misloopt, komt dit aan het eind van het jaar neer op een week vakantie met het hele gezin.”

* Renteverlies (vrij opneembaar: 2,71%; depositorekening: 4,21%): Aan de hand van cijfers van De Nederlandsche Bank over de totale renteopbouw van Nederlanders werd een schatting geëxtrapoleerd voor de totale renteopbouw in 2023. Dit werd vergeleken met de mogelijke renteopbouw als Nederlandse huishoudens een buffer van € 10.000 op een van de vijf hoogstrenderende spaarrekeningen zetten (gemiddeld rentepercentage 2,71%) en de rest op één van de vijf hoogstrenderende depositorekeningen met een looptijd van één jaar (gemiddeld rentepercentage 4,21%).

* Toeslagen niet aangevraagd: In een artikel uit 2022 geeft BNNVARA aan dat Nederlanders ongeveer 100 miljoen euro per jaar aan niet-aangevraagde toeslagen laten liggen. Gecorrigeerd voor inflatie komt dit in 2023 neer op ongeveer € 114 miljoen.

* Voedselverspilling: Volgens Milieucentraal gooien Nederlanders gemiddeld zo’n negen procent van het gekochte eten weg. In 2022 bedroegen de uitgaven aan voedingsmiddelen, zonder niet-alcoholische dranken volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS, consumptieve bestedingen), zo’n 45 miljard. Dit komt neer op een verspilling van 4,05 miljard op jaarbasis.

* Gokken en loterijen: Volgens cijfers van de Kansspelautoriteit maken online gokbedrijven een brutospelresultaat van € 1,1 miljard op jaarbasis. De Nederlandse Loterij realiseerde in 2022 een brutospelresultaat van ongeveer € 675 miljoen.

* Ongebruikte fitnessabonnementen: Het magazine JFK becijferde in 2020 dat Nederlanders ongeveer € 150 miljoen per jaar laten liggen aan ongebruikte fitnessabonnementen. Gecorrigeerd voor inflatie zo’n € 165 miljoen in 2023.

* Tabakproducten: In 2021 bedroegen de uitgaven aan tabakproducten net iets minder dan € 3,45 miljard, berekend op basis van cijfers van Accijnsmonitor. Aangenomen wordt dat de omzetdaling per jaar gecompenseerd wordt door de prijsverhogingen en het bedrag dit jaar ongeveer even hoog uitvalt.

* Niet overstappen van energiecontract: Onderzoek van ING uit het jaar 2016 laat zien dat ‘loyale’ huishoudens in dat jaar tussen de € 200 miljoen en € 400 miljoen per jaar laten liggen door niet over te stappen van energieleverancier. Gaan we uit van € 300 miljoen, dan bedraagt dit in 2023, dankzij de stijgende energieprijzen, ongeveer € 375 miljoen.

* Niet overstappen van zorgverzekering: Recent onderzoek van Geld.nl laat zien dat maar liefst tweederde van de Nederlanders in de laatste zeven jaar niet overgestapt is van zorgverzekering. Als al deze volwassenen de gemiddelde besparing van € 190 zouden krijgen, komen we op een bedrag van iets minder dan € 2,75 miljard.

* Niet oversluiten van hypotheek: Volgens onderzoek van Radar kan ongeveer een kwart van de Nederlanders met een koopwoning op de hypotheek besparen door over te sluiten. Het aantal Nederlandse koopwoningen werd vermenigvuldigd met dit kwart en de gemiddelde besparing per rentevaste periode (na aftrek van oversluitkosten zoals boeterente), en vervolgens gedeeld door het gemiddelde aantal rentevaste jaren.

* Sluipverbruik: Volgens Milieucentraal kost sluipverbruik zo’n 450 kWh per huishouden. Bij een prijs per kilowatt van 40 eurocent komt dit neer op € 180 per huishouden per jaar, oftewel iets minder dan € 1,5 miljard voor alle Nederlandse huishoudens.

Rekenmethode

Bij alle totale besparingen en berekeningen per persoon werd gebruikgemaakt van het geschatte totaal aantal huishoudens en/of het totaal aantal volwassen Nederlanders van 18 jaar of ouder (bron: CBS).