Sparen of beleggen: wat is slimmer?

Begin 2022 was sparen door lage rentes niet bepaald een aantrekkelijke optie om rendement te behalen. Nederlanders besloten massaal te gaan beleggen. Nu de spaarrentes de afgelopen 1,5 jaar flink zijn gestegen in de lift zitten, is sparen wél weer aantrekkelijk. Zeker in het buitenland, waar de spaarrentes nog steeds ruim boven de 3% per jaar liggen. Maar wat is nu slimmer in jouw situatie: sparen of beleggen? Of een combi van beide? Raisin legt uit.

Om sparen en beleggen met elkaar te vergelijken, is het goed om eerst de voor- en nadelen naast elkaar te leggen. Ruwweg vallen deze uiteen in vier categorieën. Rente/rendement, veiligheid, planbaarheid en belastingen.

Bij spaargeld en obligaties spreken we van rente. Op een vrij opneembare spaarrekening is de rente variabel en kan deze periodiek aangepast worden. Op een depositorekening staat de rente vast gedurende de looptijd en weet je dus precies hoeveel rendement je aan het einde kunt verwachten.
Ook bij obligaties staat de rente vast, al is daar een risico op faillissement van een land (maar dat is een klein risico).

Sommige beursgenoteerde bedrijven keren dividend uit over de aandelen die je bezit. Verkoop je aandelen met winst? Dan behaal je dus rendement op je aandelen.

Het is onmogelijk om algemene uitspraken te doen over de hoogte van het rendement dat je kunt verwachten bij beleggingen. Er is een reden waarom beleggingspartijen vaak de leus “in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst” gebruiken.

Zo behaalde de S&P 500 (de index met de grootste beursgenoteerde bedrijven uit Amerika) in 2021 nog ruim 28%, maar een verlies van -18% in 2022.

Ook hangt het rendement bij beleggingen sterk af van het risico dat je aan wilt gaan. Beleggingen in indexfonds, waarin vaak veel aandelen bij elkaar samengevoegd worden, kunnen veiliger zijn dan bijvoorbeeld aandelen. Maar ook hier geldt: als de onderliggende markten een duikvlucht nemen, moet je vaak flinke verliezen accepteren.

• Rente op spaargeld: is variabel op een vrij opneembare spaarrekening en staat vast op een depositorekening. Rente op spaargeld is in theorie lager dan rendement op beleggingen (op de lange termijn).
• Rendement op beleggingen: is zeer onvoorspelbaar. Negatief rendement is ook mogelijk. Op lange termijn levert beleggen in theorie een hoger rendement op dan sparen.

Qua veiligheid verschillen 'sparen' en 'beleggen' sterk van elkaar. Als je spaart bij een bank in Nederland of een ander EU-land ben je ervan verzekerd dat je spaargeld tot € 100.000 per bank per rekeninghouder veilig is in geval van faillissement. Je geld valt namelijk onder het nationale depositogarantiestelsel van het land waarin je spaart en alle landen in de EU hebben zo'n depositogarantiestelsel. Buiten de EU kan je spaargeld minder veilig zijn, maar dat verschilt per land.

Bij sparen kun je wel een valutarisico lopen. Een bank kan een rekening aanbieden in een andere valuta dan de euro. De koers van de lokale munt kan dalen ten opzichte van de euro. Deze valutarisico’s spelen overigens ook een rol bij beleggen, bijvoorbeeld in een fonds met aandelen buiten de EU of bij Bitcoin.

Bij beleggen loop je veel meer risico. Het is afhankelijk van welk beleggingsproduct je kiest, maar in principe zijn beleggingen flink volatiel (wisselvallig). De waarde van je beleggingen kan in één dag of een paar dagen flink stijgen, maar ook flink dalen. Zeker op de korte termijn kan de waarde van beleggingen flink fluctueren. Als je je geld uit je beleggingen moet halen, omdat je het bijvoorbeeld nodig hebt om een rekening te betalen, kan het zo zijn dat je inleg minder waard is geworden. Daarom staat er bij beleggingsproducten ook altijd een disclaimer: je kunt (een deel van) je inleg verliezen.

Bij beleggen kun je overigens ook een valutarisico lopen, bijvoorbeeld in een fonds met aandelen buiten de EU of bij Bitcoin.

• Veiligheid/risico bij sparen: in de EU is je spaargeld tot € 100.000 per bank per rekeninghouder veilig in geval van faillissement. Je loopt mogelijk een valutarisico als je spaart bij een bank die een andere valuta dan de euro hanteert.
• Veiligheid/risico bij beleggen: beleggingen kunnen sterk in waarde fluctueren. Je kunt bovendien (een deel van) je inleg verliezen.

Als je spaart op een vrij opneembare spaarrekening, kun je je geld op elk moment terughalen. Dit is dan ook de ideale manier om een spaarbuffer aan te houden waar je altijd bij kunt, zonder dat de waarde flink is gedaald. Ook ontvang je op een vrij opneembare spaarrekening spaarrente, alhoewel die wel variabel is. Je weet dus bij de start niet precies hoeveel rente je onder de streep ontvangt.

Op een depositorekening weet je wel precies hoeveel rente je uiteindelijk ontvangt. De rente staat namelijk vast gedurende de looptijd. Een depositorekening is dan ook een ideale spaarrekening voor spaardoelen die je over een aantal jaar wil bereiken. Bijvoorbeeld om te sparen voor een eigen huis of sparen voor de studie van je kinderen. Het bedrag dat je inlegt krijg je over een X-aantal jaar terug, inclusief een vaste rente. Je kunt dus goed plannen met een depositorekening.

Beleggingen zijn een stuk minder 'planbaar'. Je legt een bepaald bedrag in (eenmalig en/of periodiek) maar hebt totaal geen garanties omtrent het rendement. Beleggingen kunnen flink in waarde stijgen, maar ook dalen. Als je je geld voor een langere tijd kan missen (bijvoorbeeld 20 tot 30 jaar) kan beleggen voor de lange termijn wel een goede optie zijn. Over het algemeen haal je met beleggen op de lange termijn een hoger rendement dan met sparen.

• Planbaarheid sparen: Op een vrij opneembare spaarrekening kun je altijd bij je spaargeld. Wel is de rente variabel. Op een depositorekening staat de rente vast. Dit is een ideale spaarrekening voor spaardoelen die je over een aantal jaar wil bereiken.

• Planbaarheid beleggen: Beleggingen zijn moeilijk te 'plannen'. De waarde kan sterk fluctueren. Op lange termijn levert beleggen wel vaak een hoger rendement op spaargeld.

In box 3 betaal je belasting over je vermogen: je spaargeld en beleggingen. Je gaat pas belasting betalen als je vermogen boven de heffingsvrije grens uitkomt. In 2024 is die € 57.000 of € 114.000 voor fiscale partners.

De vermogensbelasting is in 2024 36%, een stuk hoger dan in 2023. Die vermogensbelasting betaal je over een fictief rendement dat de overheid jaarlijks vaststelt. Het rendement dat je op je beleggingen behaalt is in theorie hoger dan op spaargeld en dus worden beleggingen dan ook steviger belast dan spaargeld. In onderstaande tabel zie je hoeveel belasting je betaalt op beleggingen en op spaargeld:

Of beleggen of sparen (of een combi van beide) het slimst is, is afhankelijk van je persoonlijke situatie.

Spaarbuffer opbouwen

Als je spaarbuffer op dit moment nog niet hoog genoeg is, is starten met beleggen wellicht niet de slimste optie voor jou. Het is verstandig om eerst te sparen op een vrij opneembare spaarrekening waar je elk moment bij kunt. Je spaarbuffer groeit sneller als je een spaarrekening met hoge spaarrente kiest. Bij Raisin profiteer je van spaarrentes tot wel 3,02% per jaar op vrij opneembare spaarrekeningen.

Beleggen en/of depositosparen

Is je spaarbuffer hoog genoeg en houd je elke maand alsnog geld over, dat je voorlopig niet nodig hebt? Dan kun je beginnen met beleggen, maar is een depositorekening mogelijk ook een aantrekkelijke optie voor jou. Hier zet je je geld voor langere tijd vast (een aantal maanden of een aantal jaar) en staat de rente gedurende de looptijd vast.

Bij Raisin heb je de keuze uit tientallen depositorekeningen bij verschillende banken in Europa. De looptijden variëren van 3 maanden tot 10 jaar en de rente loopt op dit moment op tot wel 3,55% per jaar.

Als je je geld simpelweg op een lopende rekening laat staan, loop je niet alleen de spaarrente mis, maar verliest je geld ook aan waarde door inflatie. Het is daarom belangrijk om een bewuste keuze te maken: sparen of beleggen (of een combinatie).

Als je ervoor kiest om te sparen, doe dit dan bij banken die hogere spaarrentes bieden. Op dit moment krijg je bij andere Europese banken hogere spaarrentes dan bij de Nederlandse grootbanken.

Als je liever belegt, zorg er dan voor dat je het risico goed beheert. Hoe dan ook, het is cruciaal om een investeringsbeslissing te nemen om te voorkomen dat je geld stilstaat en aan waarde verliest.