Inflatiecrisis: wat kost een kind nu

Bestaat jouw (toekomstige) gezin uit twee ouders die beiden fulltime werken en een gemiddeld salaris verdienen, aldus jaarlijks samen € 70.386 netto aan loon binnenkrijgen? Dan zou een kind je minimaal € 394.866 kunnen kosten. Iets minder dan vier ton dus! Dit zijn de kosten tot 23,3 jaar: de gemiddelde leeftijd waarop een kind volledig onafhankelijk is. Het gaat hier om 15 procent van het besteedbaar inkomen. Dit bedrag is per jaar gemiddeld € 10.558. Bij het besteedbaar inkomen is de kinderbijslag inbegrepen (tot 18 jaar € 21.797,04). Naast het percentage van het besteedbaar inkomen hebben we ook de kosten van een ruimere woning (en dus ook een hogere hypotheek en extra rente) en een upgrade naar een ruimere auto meegerekend. Het gemiddelde eenkamerappartement in Nederland kost € 369.520. Voor een eengezinswoning betaal je gemiddeld € 451.000. Van een appartement naar een eengezinswoning verhuizen kost je dus al € 81.486. Naast aflossingen betaal je uiteraard meer aan hypotheekrente over 23 jaar, namelijk € 50.096,28. Behalve een hogere hypotheek, nemen we de kosten van een ruimere auto ook mee in het kostenplaatje. We hebben als voorbeeld de gemiddelde prijs van een vijf jaar oude Volkswagen Polo genomen en die ingeruild tegen een nieuwe Škoda Octavia. Deze upgrade kost je € 14.015. Houd er rekening mee dat een grotere auto ook duurder is qua verzekeringskosten en brandstof en datzelfde geldt voor een grotere woning (verzekeren, verwarmen en de inrichting van meerdere kamers). 

De dagelijkse kosten verschillen per levensfase van het kind. Zo geef je in het eerste jaren veel geld uit aan luiers en in de laatste jaren — voor het kind volledig onafhankelijk — is betaal je wellicht een ouderbijdrage voor een eventuele studie of een studentenkamer. Volgens het meest recente studentenonderzoek van Nibud (2021) krijgt 68 procent van de studenten een ouderbijdrage om te studeren. De gemiddelde ouderbijdrage per maand voor thuiswonende en uitwonende studenten is € 211. Dat betekent dat wanneer je kind gaat studeren van de leeftijd 18 tot je kind volledig onafhankelijk is (23,3 jaar) je € 13.293 aan ouderbijdrage zou betalen. 

Voor een eenoudergezin met een fulltime gemiddeld salaris (€ 35.193 netto per jaar) gaat het CBS uit van een uitgave van 23 procent van het besteedbaar inkomen aan je kind. In dit geval zou het prijskaartje van één kind minimaal € 339.210 kunnen zijn. Het klinkt misschien gek dat een kind goedkoper is wanneer in het gezin één ouder aanwezig is, maar daar waar minder inkomen is, kun je ook minder uitgeven. In plaats van € 10.698, de gemiddelde jaarlijkse kosten van een tweeoudergezin, besteed een eenoudergezin per jaar gemiddeld € 8310 aan een kind. Dat neemt niet weg dat er vaste kosten zijn die voor iedereen hetzelfde zijn, of je gezin nu uit een of uit twee ouders bestaat. Benieuwd welk prijskaartje er aan kinderopvang hangt? Wanneer je je kind fulltime (5 dagen per week, 9 uur per dag) naar de opvang wil brengen, betaal je gemiddeld € 19.890 per jaar. Afhankelijk van je inkomen kun je een groot deel hiervan dekken met behulp van de kinderopvangtoeslag, dat scheelt dan weer. Wanneer je in plaats van voltijd kinderopvang, parttime (24 uur) wil gaan werken om voor het kind te zorgen, lever je een deel van je salaris in. Als je van een gemiddeld fulltime nettojaarsalaris (€ 35.193 netto per jaar) naar een parttimesalaris gaat, kost dit je per jaar € 10.577. Het gemiddelde parttime nettojaarsalaris is € 24.616. 

We gaan twintig jaar terug in de tijd. Het is 2002 je bent onderdeel van een tweeoudergezin met twee fulltime gemiddelde jaarsalarissen van bij elkaar opgeteld netto € 49.848. Wat kostte het om een kind op te voeden? In totaal kon je in deze specifieke gezinssituatie een rekening verwachten van € 362.006 voor een kind. Dit zijn de kosten tot 23,5 jaar: de gemiddelde leeftijd waarop een kind in 2002 volledig onafhankelijk was. Wederom is voor het kostenplaatje uitgegaan van een percentage van het besteedbaar inkomen. Volgens het CBS was dit percentage in 2002 voor een tweeoudergezin 18 procent. Per jaar ging er dus € 9086 van het besteedbare inkomen van een gemiddeld gezin naar het kind. In 23,5 jaar tijd gaf een tweeoudergezin gemiddeld € 213.515 uit aan een kind. Maar dat is niet alles. Twintig jaar geleden betekende gezinsuitbreiding ook woninguitbreiding. In 2002 betaalde je gemiddeld voor een eenkamerappartement € 148.882 en voor een eengezinswoning € 217.899. Wanneer je je appartement moest verruilen voor een eengezinswoning, kostte dit je dus € 69.017 in aflossingen. Wederom betaal je over een hogere hypotheek ook meer rente, namelijk € 69.273,96 over 23 jaar. Dan de upgrade van Volkswagen Polo naar een gezinsauto. In 2002 betaalde je voor een vijf jaar oude Volkswagen Polo € 8000, voor een nieuwe Škoda Octavia kon je gemiddeld € 18.200 neerleggen. De upgrade kostte dus € 10.200. Naast deze eenmalige grote uitgaven, kan een verandering van werksituatie ook invloed hebben op het uiteindelijke prijskaartje dat je betaalt voor een kind. Als je besloot minder te gaan werken, kostte dit je uiteraard ook een deel van je salaris. Wanneer een van de twee in plaats van fulltime parttime ging werken om voor het kind te zorgen, kostte dit € 10.320 netto per jaar. 

Voor een alleenstaande ouder met een fulltimebaan en een gemiddeld salaris was het prijskaartje van een kind in 2002 € 286.601. Van dit bedrag betaalde je gemiddeld een bedrag van € 79.217 aan eenmalige kosten. Dit zijn de kosten voor een ruimere woning en auto wanneer je een eenkamerappartement inruilde voor een eengezinswoning en je van een vijf jaar oude Volkswagen Polo naar een Škoda Octavia ging. Het prijskaartje van een kind voor een eenoudergezin mag misschien lager zijn dan van een tweeoudergezin, relatief gezien is het een stuk lastiger om de rekening te betalen van één salaris. Als eenoudergezin gaven we gemiddeld 23% van ons besteedbaar inkomen uit aan één kind. Dit is per jaar € 5.877 en na 23,5 jaar is het een totaalbedrag van € 138.110. Dit is inclusief kinderbijslag. 

Net zoals vrijwel alles, was het twintig jaar geleden een stuk betaalbaarder om een kind te hebben dan nu. In 2022 betaal je als tweeoudergezin € 394.866, dat is € 32.860 meer dan in 2002, waar een kind je € 362.006 kostte. Als eenoudergezin betaalde je twintig jaar geleden € 52.609 minder voor een kind. Dit komt mede door de inflatie en de huizenprijzen die de afgelopen jaren door het dak zijn geschoten. Aan de andere kant zijn onze salarissen nog harder doorgestegen. Het gemiddeld netto jaarsalaris is van € 24.924 in 2002 naar € 35.193 in 2022 gestegen, een plus van maar liefst 41 procent. Een flinke stijging zou je denken, totdat je naar de stijging van de huizenprijzen kijkt. In 2002 was de gemiddelde prijs van een eengezinswoning €217.899. Twintig jaar later betaal je voor zo’n zelfde soort woning gemiddeld € 451.006. De afgelopen twintig jaar is de gemiddelde huizenprijs dus met 107 procent gestegen. En daar blijft het uiteraard niet bij, ook de prijs van een auto is flink gestegen. Als we de prijs van een vijf jaar oude Volkswagen Polo in 2002 (€ 8000) vergelijken met 2022 (€ 17.174,88) dan zien we een stijging van 115 procent.  Vooral deze twee kostenposten geven jonge ouders kopzorgen.